Οι ορχιδέες είναι μία ξεχωριστή οικογένεια φυτών με πολλά περιζήτητα αλλά και πολλά σχεδόν άγνωστα είδη. Τα περισσότερα και τα πιο δημοφιλή είδη της οικογένειας κατάγονται από τροπικές περιοχές της Ασίας και της κεντρικής και νότιας Αμερικής. Παρόλα αυτά ορχιδέες υπάρχουν σε όλο τον κόσμο εκτός από τις περιοχές της Ανταρκτικής που καλύπτονται από παγετώνες. Τα γένη της οικογένειας Orchidaceae ξεπερνούν τα 800, ενώ υπάρχουν τουλάχιστον 25.000 είδη και πάνω από 30.000 καλλιεργούμενες ποικιλίες και υβρίδια.
Φροντίδες για όμορφες ορχιδέες
Θέση και θερμοκρασία
Phalaenopsis: Δεν συμπαθούν το άμεσο ηλιακό φως και αναπτύσσονται καλά σε ανατολικό παράθυρο, που δέχεται τον απαλό πρωινό ήλιο, είτε σε σκιασμένη θέση με νότια ή δυτική έκθεση. Στο φυσικό τους περιβάλλον ευδοκιμούν σε θερμοκρασίες 20-35oC, ωστόσο μπορούν να προσαρμοστούν στις θερμοκρασιακές συνθήκες που συνήθως επικρατούν στους εσωτερικούς χώρους (15-35oC).
Οι Phalaenopsis χρειάζονται υψηλή υγρασία στο χώρο που αναπτύσσονται. Έτσι δεν πρέπει αν τοποθετούνται κοντά σε πηγές θερμότητας που μειώνουν την υγρασία ή ξηραίνουν την ατμόσφαιρα όπως καλοριφέρ, air-conditions και θερμάστρες.
Cymbidium: Επίσης δεν αρέσκονται στο άμεσο ηλιακό φως και χρειάζονται λίγες ώρες απαλό φως το πρωί και σκιά τις υπόλοιπες ώρες. Οι καταλληλότερες θέσεις είναι μπροστά σε παράθυρα με ανατολική ή νοτιοανατολική έκθεση. Το καλοκαίρι μπορούν να βγουν σε εξωτερικό χώρο αρκεί να σκιάζονται. Θερμοκρασίες κάτω των 7oC καθώς και ο παγετός θα καταστρέψουν τις ορχιδέες. Αντέχουν στη ζέστη του καλοκαιριού, αλλά θερμοκρασίες πάνω από 35oC προκαλούν εγκαύματα στα φύλλα και καταστροφή των φυτών.
Πότισμα- λίπανση
Phalaenopsis: Απαιτούν πότισμα μία φορά την εβδομάδα, ενώ κατά την άνθιση μπορούν να ποτίζονται κάθε δέκα μέρες. Συνήθως όταν έχουν ανάγκη από νερό, οι ρίζες τους παίρνουν έναν ασημί χρωματισμό. Χρειάζονται καλή αποστράγγιση γιατί η πολύ υγρασία στη γλάστρα θα σαπίσει τις ρίζες. Δεν πρέπει να μένει νερό στο πάνω μέρος του φύλλου της κορυφής, ιδιαίτερα το χειμώνα, γιατί αν σαπίσει η κορυφή του φυτού η ορχιδέα δε θα δημιουργήσει νέα βλάστηση και θα χαλάσει. Η λίπανση μπορεί να γίνει με ένα πλήρες λίπασμα ή με λίπασμα για ορχιδέες. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνθισης, επαναλαμβάνεται μία φορά το μήνα, ενώ όταν το φυτό δημιουργεί τη νέα του βλάστηση, σίγουρα θα ευνοηθεί από συχνότερες λιπάνσεις κάθε 10-15 μέρες.
Cymbidium: Το φθινόπωρο, την άνοιξη και το καλοκαίρι χρειάζονται περισσότερο νερό σε σχέση με τις Phalaenopsis. Το υπόστρωμα πρέπει να παραμένει υγρό και το καλοκαίρι χρειάζεται ακόμα και καθημερινό πότισμα. Το χειμώνα κατά την άνθηση, το πότισμα περιορίζεται πολύ και γίνεται τόσο συχνά ώστε να μην μένει τελείως στεγνό το υπόστρωμα, κάθε 7-10 μέρες, ανάλογα με τις συνθήκες. Είναι αρκετά ευαίσθητες στα άλατα του νερού που δημιουργούν ξηράνσεις και καφέτιασμα στα φύλλα. Η λίπανση πρέπει να είναι προσεκτική καθώς το πολύ άζωτο θα οδηγήσει σε δημιουργία πολλών φύλλων και λίγων ανθέων. Επιλέγεται είτε λίπασμα για ορχιδέες που εφαρμόζεται κάθε δύο μήνες, εκτός από την περίοδο της άνθισης, ή κάποιο λίπασμα αργής αποδέσμευσης σε κόκκους, που εφαρμόζεται μία φορά την άνοιξη, μετά την ανθοφορία.
Υπόστρωμα και μεταφύτευση
Οι περισσότερες ορχιδέες είναι επιφυτικές, αναπτύσσονται πάνω σε κορμούς δέντρων ή βράχους και παίρνουν τα στοιχεία που χρειάζονται από την οργανική ουσία που συγκεντρώνεται στις σχισμές. Στη γλάστρα χρειάζονται υπόστρωμα παρόμοιο με το φυσικό τους περιβάλλον. Τα υποστρώματα αυτά αποτελούνται από φλοιούς πεύκου ή ελάτης, ρίζες, βλαστούς και φυλλόχωμα. Υπάρχουν όμως και ορχιδέες επίγειες, που αναπτύσσονται στο έδαφος και χρειάζονται υπόστρωμα με αρκετή οργανική ουσία καλό αερισμό και πολύ καλή αποστράγγιση.
Phalaenopsis: Είναι επιφυτικές ορχιδέες και αναπτύσσονται σε υπόστρωμα που κυρίως περιέχει φλοιό πεύκου ή ελάτης. Χρειάζονται μεταφύτευση όταν οι ρίζες έχουν καλύψει όλη τη γλάστρα, μπορεί κάθε δύο χρόνια. Η καταλληλότερη περίοδος είναι μετά την άνθιση.
Κατά τη μεταφύτευση της Phalaenopsis: αφαιρείται όσο είναι δυνατόν το υπόστρωμα ανάμεσα από τις ρίζες, χωρίς αυτές να τραυματιστούν. Στη συνέχεια απομακρύνονται ξερές ή σάπιες ρίζες, ενώ αν υπάρχουν ξερά ή σάπια φύλλα στη βάση του φυτού, κόβονται με ψαλίδι. Το καθαρό πλέον φυτό φυτεύεται στη μεγαλύτερη γλάστρα όπου έχει τοποθετηθεί το υπόστρωμα και συμπληρώνεται όσο ακόμα υπόστρωμα χρειάζεται.
Cymbidium: Είναι ημιεπίγειες ορχιδέες και χρειάζονται ελαφρύ υπόστρωμα πλούσιο σε οργανική ουσία. Ένα υπόστρωμα με τύρφη, φλοιό ελάτης ή πεύκου και αμμοπηλώδες χώμα σε ίσες αναλογίες, είναι κατάλληλο για την καλλιέργειά τους. Δεν χρειάζονται συχνά αλλαγή γλάστρας και η μεταφύτευση γίνεται περίπου κάθε τέσσερα χρόνια. Συχνά λέγεται ότι στις Cymbidium αρέσει να είναι στριμωγμένες. Στην πραγματικότητα, δίνουν προτεραιότητα στη βλαστική τους ανάπτυξη προκειμένου να εξαπλωθούν, με αποτέλεσμα πρώτα να καλύπτουν με νέα βλάστηση όλο το διαθέσιμο χώρο και μετά να ανθίζουν. Έτσι μία χρονιά μετά τη μεταφύτευση μπορεί να ανθίσουν λίγο ή καθόλου.
www.gardenguide.gr